Het kabinet neemt maatregelen om het familierecht beter te laten aansluiten bij ontwikkelingen in de samenleving. Er komt een procedure voor draagmoederschap, een register met informatie over de biologische afstamming van kinderen en een regeling voor deelgezag voor opvoeders. Zo wordt ingespeeld op nieuwe gezinsvormen: op een manier die pragmatisch is, bescherming biedt en die problemen voorkomt.
Dit blijkt uit een brief die de ministers Dekker (voor Rechtsbescherming) en Van Engelshoven (van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) namens het kabinet aan beide Kamers hebben gestuurd. Minister Dekker: ‘Er is veel veranderd de afgelopen jaren. Kijk maar naar de samenstelling van gezinnen, de situaties waarin kinderen opgroeien en de mogelijkheden om een kind te kunnen krijgen. Als overheid moeten we steeds oog hebben voor de positie en het belang van het kind. Het is onze taak om de wetgeving daarop aanpassen.’ Minister Van Engelshoven: ‘We zetten hiermee stappen vooruit en komen daarmee tegemoet aan de wensen en behoeften van moderne gezinnen. Ik vind het belangrijk dat het voor iedereen mogelijk is om samen een gezin te vormen.’
Draagmoederschap
Het krijgen van een kind via een draagmoeder is vaak een laatste redmiddel voor stellen waarvan bijvoorbeeld de vrouw geen kind kan dragen en voor homostellen. De draagmoeder kan een bekende zijn, maar ook iemand met wie het stel nog geen band heeft. Op dit moment is er geen regeling voor draagmoederschap waardoor er veel onzekerheid is. Mensen wijken uit naar het buitenland waardoor zij te maken kunnen krijgen met misstanden.
Er komt een regeling die bescherming biedt aan het kind, de draagmoeder en toekomstige ouders. Straks zijn de wensouders vanaf de geboorte van het kind de juridische ouders. Nu is dat nog de draagmoeder. Onder de nieuwe regeling bekijkt de rechter vooraf of aan alle voorwaarden voor draagmoederschap is voldaan. Dit biedt zekerheid over bijvoorbeeld naam en nationaliteit vanaf de geboorte, en op bescherming tegen verkoop van het kind. Ook komen er duidelijkere regels over hoe met buitenlands draagmoederschap wordt omgegaan.
Register
Ieder kind moet kunnen weten waar hij of zij vandaan komt, van wie hij of zij biologisch afstamt. Dat is van belang voor de ontwikkeling van de identiteit van het kind. Of het kind nu is geadopteerd, geboren uit een draagmoeder of verwekt met donorzaad. Deze informatie moet altijd makkelijk te vinden zijn, juist om problemen voor kinderen te voorkomen. Nu zijn deze gegevens soms onvolledig en moeilijk te achterhalen. Daarom komt er één loket waar alle beschikbare informatie over oorsprong op te vragen is.
Deelgezag
Steeds meer kinderen groeien op in nieuwe gezinsvormen, met meer dan twee ouders die voor hen zorgen. Zoals in een samengesteld gezin of een meeroudergezin. Nu is het voor buitenstaanders niet altijd duidelijk wie voor het kind zorgen en wie welke beslissingen mogen nemen. Terwijl dat erg belangrijk is in de jaren dat het kind opgroeit.
Dekker: ‘Zo is het bijvoorbeeld voor een stiefouder soms lastig om informatie van de school te krijgen. Of om met het kind naar de huisarts te gaan. Dit is niet in het belang van het kind. Daarom gaan we deelgezag mogelijk maken voor personen die een belangrijke rol spelen in de verzorging en opvoeding van het kind. Dit biedt een pragmatische oplossing en meer zekerheid voor de band tussen kind en verzorger.’